Mục Lục
Việc phân loại chứng cứ trong vụ án hình sự đóng vai trò rất quan trọng và cần thiết để giúp cho các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng xác định các chứng cứ phù hợp và có giá trị chứng minh cao nhất. Tùy thuộc vào từng cơ sở phân loại khác nhau, các chứng cứ sẽ được phân loại theo những tiêu chí, phương pháp và quy định khác nhau.
Ví dụ, theo phân loại chung, chứng cứ có thể được phân loại thành 3 nhóm: chứng cứ trực tiếp, chứng cứ gián tiếp và chứng cứ bổ sung. Tuy nhiên, trong mỗi nhóm, còn có thể phân chia chi tiết hơn với các loại chứng cứ cụ thể.
Phân loại chứng cứ khác cũng có thể được thực hiện theo các tiêu chí như tính hợp pháp, độ tin cậy, tầm quan trọng, tính cụ thể, tính nghề nghiệp,… Tùy vào yêu cầu sử dụng chứng cứ trong từng vụ án hình sự cụ thể, cơ quan tố tụng sẽ áp dụng các tiêu chí khác nhau để phân loại và đánh giá các chứng cứ, từ đó xác định mối quan hệ giữa các chứng cứ và đối tượng chứng minh trong vụ án.
-
Chứng cứ trực tiếp và chứng cứ gián tiếp
Chứng cứ trực tiếp
Chứng cứ trực tiếp là những chứng cứ liên quan trực tiếp đến đối tượng trong vụ án và được coi là có giá trị chứng minh cao nhất. Chứng cứ trực tiếp còn mang tính khách quan cao, giúp cho cơ quan thẩm quyền tiến hành tố tụng có thể chứng minh được những vấn đề quan trọng liên quan đến vụ án, như hành vi phạm tội, đối tượng gây tội, thời gian xảy ra, động cơ, mục đích, tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự…
Các nguồn chứng cứ trực tiếp có thể đến từ nhiều khía cạnh khác nhau, bao gồm, lời khai của các bên có liên quan, vật chất, tài liệu, băng ghi âm, hình ảnh, biên bản và các vật chứng khác. Việc thu thập và sử dụng các chứng cứ trực tiếp cần phải được thực hiện đúng quy trình và luật pháp để đảm bảo tính chính xác cao và công bằng trong quá trình tố tụng.
Chứng cứ gián tiếp
Chứng cứ gián tiếp là những chứng cứ không liên quan trực tiếp đến đối tượng chứng minh trong vụ án, mà chỉ liên quan gián tiếp thông qua các sự kiện hoặc thông tin mà không có liên hệ trực tiếp với đối tượng chứng minh.
Tuy nhiên, chứng cứ gián tiếp vẫn có giá trị chứng minh nhất định, và có thể hỗ trợ cho phân tích, đánh giá và xác định tính chính xác của sự việc trong vụ án. Thông thường, chứng cứ gián tiếp được sử dụng để bổ sung cho chứng cứ trực tiếp, đặc biệt là trong các vụ án phức tạp hoặc vụ án cần có cái nhìn đa chiều và đánh giá nhiều góc độ
Các nguồn chứng cứ gián tiếp có thể đến từ nhiều nguồn, bao gồm lời khai của các nhân chứng, tài liệu, thông tin điều tra, kết quả phân tích, và các vật chứng khác. Chứng cứ gián tiếp thường tản mạn nên việc thu thập và sử dụng các chứng cứ gián tiếp đòi hỏi sự kỹ lưỡng và tập trung, đảm bảo rằng các chứng cứ này có độ chính xác cao, có giá trị chứng minh tối đa để không gây nhầm lẫn trong quá trình tố tụng.
Để sử dụng được chứng cứ gián tiếp một cách hiệu quả cần phải thực hiện hai bước đánh giá. Trước hết là xác định xem chứng cứ gián tiếp đó có thỏa mãn ba thuộc tính của một chứng cứ hay không, bao gồm tính khách quan, đầy đủ và đáng tin cậy; sau đó xem xét sự kiện mà chứng cứ gián tiếp xác định và liên kết nó với các chứng cứ khác để đưa ra kết luận thống nhất. Tất cả các chứng cứ gián tiếp phải có liên hệ chặt chẽ với nhau, để tạo thành một hệ thống chứng cứ chặt chẽ.
-
Chứng cứ gốc và chứng cứ sao chép, thuật lại
– Chứng cứ gốc là loại chứng cứ có nguồn gốc trực tiếp từ sự kiện hoặc hành động được tìm kiếm và thu thập từ nơi đó xảy vụ việc. Vì không thông qua bất kỳ khâu trung gian nào nên chứng cứ gốc có độ tin cậy cao và giúp cung cấp thông tin chính xác về việc đó. Tuy nhiên, thu thập loại chứng cứ này cần phải đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ yếu tố nào khác. Nếu không được thu thập đúng cách thì chứng cứ có thể bị mất tính khách quan và không đầy đủ, dẫn đến những sai sót trong quyết định và kết luận.
Khi giải quyết vụ án hình sự, chứng cứ gốc luôn có giá trị chứng minh cao hơn, đặc biệt là khi chứng cứ gốc được thu thập sớm và đầy đủ. Hơn nữa, việc thu thập chứng cứ sát nguồn giúp đảm bảo tính chính xác và khách quan, hạn chế được tình trạng lấp đầy chứng cứ không chính xác hoặc nhiễu loạn. Trong quá trình tố tụng, chứng cứ gốc có thể giúp khẳng định sự việc xảy ra trong một khoảng thời gian nhất định, tránh sai sót và mang lại sự minh bạch.
– Chứng cứ sao chép, thuật lại: chứng cứ sao chép, thuật lại là loại chứng cứ được thu thập không trực tiếp từ nơi xuất xứ của nó mà thông qua một hoặc nhiều khâu trung gian. Loại chứng cứ này thường được thu thập bằng cách sao chép thông tin từ một nguồn đã có sẵn, chẳng hạn như sao chép tài liệu, bản ghi âm, bản ghi hình, hay kể lại các thông tin được người khác truyền đạt lại.
Do loại chứng cứ này không phải thu thập trực tiếp từ nơi xuất xứ của nó, nên độ tin cậy của nó không cao bằng chứng cứ gốc. Tuy nhiên, chứng cứ sao chép cũng có thể thay thế cho chứng cứ gốc trong một số trường hợp như không thể truy tìm được chứng cứ gốc
Trong quá trình sử dụng chứng cứ sao chép, thuật lại, cần phải đánh giá tính chính xác và độ tin cậy của chúng. Nếu không cẩn thận, chứng cứ sao chép, thuật lại có thể dẫn đến những sai sót trong quyết định và kết luận.
3. Chứng cứ buộc tội, chứng cứ gỡ tội
Chứng cứ buộc tội là loại chứng cứ xác định và chứng minh sự việc xảy ra, xác định tội danh của người phạm tội, lỗi của người phạm tội, các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự và các tình tiết khác bất lợi cho người phạm tội khi giải quyết vụ án.
Trái ngược với chứng cứ buộc tội thì chứng cứ gỡ tội là loại chứng cứ xác định và chứng minh sự vô tội hoặc khống chế sự việc phạm pháp, xác định hành vi không cấu thành tội phạm, xác định các tình tiết loại trừ trách nhiệm hình sự, các tình tiết định khung giảm nhẹ, các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự và các tình tiết khác có lợi cho người phạm tội khi giải quyết vụ án.
Nếu còn bất cứ câu hỏi nào chưa được giải đáp hoặc có thắc mắc cần sự tư vấn, trợ giúp của các luật sư, bạn có thể liên hệ với Công ty Luật TNHH Giang Anh
CÔNG TY LUẬT TNHH GIANG ANH
VPGD: P311, Toà nhà 142 Lê Duẩn, Khâm Thiên, Đống Đa, Hà Nội
Website: gianganhlaw.com
Email: gal.attorneys@gmail.com
HOTLINE: 0345 428 668
Tiếng Việt
