Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt

Câu hỏi:

Xin chào Luật sư, tôi có vấn đề cần được giải đáp như sau: Anh trai tôi bị Tòa tuyên án 9 tháng tù giam vào tháng 5/2022 về tội “trộm cắp tài sản”. Đến tháng 1/2023 anh tôi sẽ chấp hành xong hình phạt. Sau khi tại ngoại, nhà tôi có nguyện vọng để anh đi xuất khẩu lao động, liệu anh tôi có được xóa án tích trước thời hạn để yên tâm đi được không?

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật TNHH Giang Anh. Đối với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin phép trả lời như sau:

Pháp luật Việt Nam quy định có 03 trường hợp xóa án tích, đó là: (1) Đương nhiên xóa án tích; (2) Xóa án tích theo quyết định của Tòa án và (3) Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt. Các trường hợp này đã được Công ty Luật TNHH Giang Anh phân tích ở những bài viết trước, các bạn có thể tham khảo TẠI ĐÂY!

Thứ nhất, theo như thông tin bạn cung cấp, anh trai bạn bị Tòa án tuyên phạt 9 tháng tù giam từ tháng 5/2022 và đến tháng 1/2023 sẽ chấp hành xong hình phạt tù. Để có thể được xóa án tích trước thời hạn luật định, anh bạn cần phải đáp ứng các điều kiện thuộc trường hợp “xóa án tích trong trường hợp đặc biệt”, được Tòa án xem xét và xóa án tích như sau:

Căn cứ Điều 72 Bộ luật Hình sự 2015 (BLHS 2015) quy định: “Trong trường hợp người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị, thì Tòa án quyết định việc xóa án tích nếu người đó đã bảo đảm được ít nhất một phần ba thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 70 và khoản 2 Điều 71 của Bộ luật này.”

• Về biểu hiện tiến bộ rõ rệt:

Theo nghị quyết số 01/2018/NQ-HĐPT ngày 24 tháng 04 năm 2018 hướng dẫn trường hợp có nhiều tiến bộ như sau:

“Điều này thể hiện ở việc chấp hành tốt Nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; tích cực học tập, lao động cải tạo và phải có đủ kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên, cụ thể như sau:
a) Người đang chấp hành án phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn phải có ít nhất 20 quý liên tục liền kề thời điểm xét.
b) Người đang chấp hành án phạt tù trên 20 năm đến 30 năm phải có ít nhất 16 quý liên tục liền kề thời điểm xét.
c) Người đang chấp hành án phạt tù trên 15 năm đến 20 năm phải có ít nhất 12 quý liên tục liền kề thời điểm xét.
d) Người đang chấp hành án phạt tù trên 10 năm đến 15 năm phải có ít nhất 08 quý liên tục liền kề thời điểm xét.
đ) Người đang chấp hành án phạt tù trên 05 năm đến 10 năm phải có ít nhất 06 quý liên tục liền kề thời điểm xét.
e) Người đang chấp hành án phạt tù trên 03 năm đến 05 năm phải có ít nhất 04 quý liên tục liền kề thời điểm xét.
g) Người đang chấp hành án phạt tù từ 03 năm trở xuống phải có ít nhất 02 quý liên tục liền kề thời điểm xét.”

• Về việc đã lập công:

Căn cứ vào Điều 3 Thông tư liên tịch Số: 09/2012/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC ngày 16 tháng 08 năm 2012 quy định: “Lập công là trường hợp người chấp hành án có thành tích xuất sắc trong lao động, học tập, công tác, chiến đấu được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định khen thưởng hoặc xác nhận.”

• Về thời gian được xem xét xóa án tích trước thời hạn luật định:

Người bị kết án đã chấp hành được một khoảng thời gian tối thiểu là một phần ba thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 70 và khoản 2 Điều 71 của BLHS 2015.

• Về hình thức:

Được cơ quan, tổ chức nơi người bị kết án công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị, thì Tòa án sẽ xem xét và quyết định có nên xóa án tích hay không.

Thứ hai, sau khi đáp ứng được đầy đủ các điều kiện trên, anh trai bạn cần thực hiện theo trình tự sau để được Tòa án xem xét và xóa án tích:

Căn cứ vào Điều 369 BLTTHS 2015: Đối với 2 trường hợp xóa án tích tại Điều 71 và Điều 72 của Bộ luật này thì sẽ do Tòa án quyết định, thủ tục cụ thể như sau:

• Người bị kết án phải có đơn gửi Tòa án đã xét xử sơ thẩm vụ án có nhận xét của chính quyền xã, phường, thị trấn nơi họ cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi họ làm việc, học tập.
• Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được đơn của người bị kết án, Tòa án đã xét xử sơ thẩm chuyển tài liệu về việc xin xóa án tích cho Viện kiểm sát cùng cấp. Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận tài liệu do Tòa án chuyển đến, Viện kiểm sát cùng cấp có ý kiến bằng văn bản và chuyển lại tài liệu cho Tòa án.
• Nếu xét thấy đủ điều kiện thì trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận tài liệu do Viện kiểm sát chuyển đến, Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm phải ra quyết định xóa án tích; trường hợp chưa đủ điều kiện thì quyết định bác đơn xin xóa án tích.
• Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày ra quyết định xóa án tích hoặc quyết định bác đơn xin xóa án tích, Tòa án đã ra quyết định phải gửi quyết định này cho người bị kết án, Viện kiểm sát cùng cấp, chính quyền xã, phường, thị trấn nơi họ cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi họ làm việc, học tập.

Tư vấn của luật sư:

Như vậy, để được xóa án tích trước thời hạn luật định thì việc đáp ứng các điều kiện theo quy định hiện hành là chưa đủ, người có án tích còn phải đối chiếu với từng trường hợp cụ thể và phụ thuộc vào quan điểm, nhận định của Tòa án để có thể được xem xét và xóa án tích.

Do đó, đối với câu hỏi của bạn, để có thể được xóa án tích trước thời hạn luật định và yên tâm đi xuất khẩu lao động, anh trai bạn cần phải đáp ứng đủ các điều kiện cụ thể sau:

• Có sự tiến bộ và đã lập công của bản thân;
• Về thời gian: Hình phạt của anh bạn thuộc trường hợp “Đương nhiên xóa án tích” do đó, phải đảm bảo rằng anh ấy đã chấp hành được 1/3 quãng thời gian của 02 năm sau khi kết thúc hình phạt chính và không mắc thêm tội mới (điểm b Khoản 2 Điều 70 BLHS 2015) thì anh bạn mới đủ điều kiện để được xem xét xóa án tích trước thời hạn theo quy định pháp luật;
• Về hình thức: Phải được cơ quan, tổ chức nơi anh bạn công tác hoặc chính quyền địa phương nơi anh bạn cư trú đề nghị.

Ngoài các điều kiện trên thì Tòa án chính là nơi có thẩm quyền quyết định anh trai bạn có được xóa án tích trước thời hạn hay không. Chính vì thế, để được xóa án tích, trong trường hợp của anh bạn còn phải phụ thuộc vào quan điểm của Tòa án.

Trên thực tế, quá trình giải quyết yêu cầu xóa án tích trước thời hạn luật định bao gồm nhiều thủ tục phức tạp và mất nhiều thời gian. Do đó, nếu đang có bất cứ khó khăn nào trong quá trình thực hiện, bạn có thể liên hệ Công ty Luật TNHH Giang Anh để được tư vấn, hướng dẫn soạn thảo, thực hiện thủ tục và cung cấp Biểu mẫu các Đơn từ cần thiết hoặc tham khảo trong Mục Biểu mẫu của chúng tôi.

Trường hợp có bất kì câu hỏi nào chưa được giải đáp hoặc có thắc mắc cần tư vấn, trợ giúp của các luật sư, bạn có thể liên hệ tới Công ty Luật TNHH Giang Anh qua địa chỉ website: https://gianganhlaw.com hoặc Hotline tư vấn: 0345 428 668 để được hỗ trợ kịp thời.